Türk mühendisleri tarafından tamamen yerli ve milli imkanlarla tasarlanan Türkiye’nin ilk Orta Menzilli Füze Motoru TEI-TJ300, dünya rekoru kırdı. TÜBİTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) Projesi kapsamında geliştirilen turbojet motor, 240 mm çap ile 1342 N itki kuvvetine ulaştı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, sosyal medya hesabından TEI-TJ300 motorunun rekor kıran test videosunu paylaştı.
Türkiye, bir yandan açık veya örtülü ambargolarla mücadele ederken diğer yandan da öz kaynaklarını ve yetişmiş insan gücünü kullanarak yerli ve milli çözümler geliştiriyor. Yürütülen bu çalışmalardan biri de Türkiye’nin ilk Orta Menzilli Füze Motoru olan TEI-TJ300.
Rekor itki seviyesi
2017 yılında TÜBİTAK, TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) ve Roketsan iş birliği ile geliştirilmeye başlayan TEI-TJ300 turbojet motoru projesinde, hedeflenen performansın çok ötesinde sonuçlar ortaya çıktı. 230-250 mm sınıfındaki diğer rakip motorların en iyisi 250 mm çap ile en fazla 1250 N seviyesinde itki üretirken TEI-TJ300 motoru, 240 mm çap ile 1342 N itki kuvvetine ulaşarak bu sınıfta bir dünya rekoru kırdı.
Varank prototipi çalıştırmıştı
Türk mühendisleri tarafından tamamen yerli ve milli olarak tasarlanan TEI-TJ300 Turbojet motorunun ilk prototip çalıştırma töreni, Bakan Varank’ın katılımıyla Haziran 2020’de gerçekleştirilmişti. Varank, şimdi de TEI-TJ300’ün kırdığı rekoru sosyal medya hesabından paylaştı. Paylaşımda, TEI-TJ300’ün rekor kıran testinin videosu da yer aldı.
Milli olarak tasarlandı
TEI-TJ300 Hava Solumalı Jet Motoru Projesi, Eylül 2017’de TÜBİTAK desteği ile TEI ve Roketsan arasında imzalanan protokol ile başladı. Tamamen milli olarak tasarlanıp geliştirilen ve imal edilen turbojet motorun ilk prototip testi 2020 yılında başarılı bir şekilde gerçekleştirildi.
Yüksek hızlarda çalışabiliyor
Füze sistemlerine uyarlanılabilmesi için 240 mm kısıtlı çapta, sınıfında bu itki gücünü üretebilen dünyadaki ilk motor olan TEI-TJ300, 5000 ft irtifada ses hızının yüzde 90’ına varan yüksek hızlarda çalışabiliyor.
Rüzgar etkisiyle başlama
TEI-TJ300 motoru, herhangi bir başlatıcı sisteme (marş motoru) ihtiyaç olmadan rüzgar etkisi (windmilling) ile başlayabilme özelliğine sahip. Bu özellik, platformun hem hava, hem deniz, hem de kara savunma sistemlerine uygulanmasını mümkün kılıyor.
TEI-TJ300 turbojet motorunun geliştirme ve kalifikasyon testlerinin tamamlanmasının ardından seri üretim süreci başlayacak.