Türk kültürünün önemli simgelerinden olan ve genellikle doğal taşlardan yapılan tespihler, artık çeşitli meyve çekirdekleri ve bitki tohumlarından da yapılıyor.
İslamiyet ile birlikte Türk kültürünün önemli araçlarından biri haline gelen ve günümüzde aksesuar olarak sıkça tercih edilen tespih, birçok farklı materyalden imal edilebiliyor. Tespih yapımında en çok kehribar, Oltu taşı, akik ve sedef gibi doğal taşlar kullanılıyor. Bunlarında dışında epoksi adı verilen yapay taşlar da maliyeti ucuzlatması nedeniyle hem tespih ustaları hem de vatandaşlar tarafından sıkça tercih ediliyor. Son yıllarda ise alışılagelmişin dışına çıkmak isteyen tespih imalatçıları, ilginç bir materyal çeşidi kullanıyor. Artık bazı tespih ustaları neredeyse bütün meyve çekirdekleri ve bitki tohumlarını tespih taşı olarak kullanıyor. Karpuz, elma, zeytin çekirdekleri; Akşam Sefası çiçeği tohumu, ıhlamur tohumu ve soya fasulyesi gibi daha birçok çekirdek ve tohum tespih yapımında kullanılabiliyor.
“Sadece limon çekirdeği ve pirinçten yapamıyoruz”
Nerdeyse bütün meyvelerin çekirdeklerinden ve bitki tohumlarından tespih yapılabildiğinin altını çizen Eskişehirli tespih ustası Nurettin Sargın, sadece 2 malzemeden tespih yapılamadığını söyledi. Limon çekirdeği ve pirincin kırılgan yapıları nedeniyle tespihe uygun bir malzeme olmadığını aktaran Sargın, “Her çeşit çekirdekten tespihler imal ediyoruz. Bizim doğada hiçbir şeyimiz kalmadı neredeyse hepimiz betonlaştık. Ben de gençlere çekirdeği ve ağaçları öğretmek istedim. Çekirdek olmadan meyvelerin, ağaçların ve tohumların olmayacağını bildirmek için böyle bir olaya başladım. Gelen çekirdekleri, bulduğumuz her türlü çekirdeği tespih yapıyoruz. Şu anda sadece limon çekirdeği ve pirinci delip yapamıyoruz. Çoğunu delerek tespih haline döndürüyoruz. Limon çok taze olduğu için hemen ayrılıyor. Pirinçte çok ince ve çabuk kırılgan olduğu için yapılamıyor. Elma ve ıhlamur çekirdeği, soya fasulyesi, akşam sefası çiçeği tohumu ve değişik tohumlardan yapıyoruz. Malzemenin ufaklığına ve delim durumuna göre değişiklik olabiliyor. Bazı malzemeler biraz suda bekletilip şişirilmesi gerekiyor. Bazıları çatlama yapabiliyor” diye konuştu.