Alanya’nın tek Podologu Semra Tokaç Diyabet hastaları için ayak yaralarından koruma yöntem ve önerilerini aktardı. Diyabet hastalarının yaşadığı en önemli sorunlardan birisinin ayak yaraları olduğunu söyleyen Tokaç, “Sağlık Örgütü’ne göre, diyabete bağlı komplikasyonların başında gelen ayak yaraları nedeniyle dünyada her 30 dakikada bir kişi ayağını kaybediyor. Ülkemizdeki durum ise artan diyabetli hasta sayısı ve düzenli yapılamayan kontroller nedeniyle daha da endişe verici durumda. Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’de her yıl 400 bin kişide diyabetik ayak yaraları görülüyor ve bunlardan en az 8 bininde organ kaybı yaşanmakta. Düzerli kontrol, doğru korunma yöntemleri ve basit tedbirler ile önlenebilir bir sorun olan diyabetik ayak yaraları, etkili şekilde tedavi edilmediğinde hastalar için yıllar sürebilen eziyetli sorunlara neden olabiliyor” dedi.
‘İLK OLARAK SİNİR HASARI İNCELENMELİ’
Diyabetli hastalarda ayak sağlığı ve diyabetin etkilerinden de bahseden Tokaç, “Kronik bir hastalık olan ve pek çok organı olumsuz etkileyen diyabetin ayaklar üzerinde iki önemli etkisi vardır. Bunlardan ilki olan sinir hasarı, his kaybına da neden olur ve diyabetik nöropati olarak adlandırılır. Diyabet hastalarında sinir hasarları oluşması yara veya enfeksiyona neden olabilir. Kan şekerini kontrollerine yeterli özeni göstermeyen hastalarda sinirlerde harabiyet oluşur. Sinir hasarı her zaman hasta tarafından anlaşılmayabilir, bu nedenle kontrollerde ayaklarda sinir hasar oluşup oluşmadığının incelenmesi gerekir.
‘HİS KAYBI DİYABETİK AYAK YARASININ EN ÖNEMLİ NEDENLERİNDEN BİRİSİDİR’
Diyabet hastaları ayaklarında ağrı, uyuşma, karıncalanma, pamuk üstünde yürüme hissi veya sıkı çorap giyme hissi gibi belirtiler saptadıklarında mutlaka hekime başvurmalıdırlar. Çünkü his duyusunun kaybolması sonucu hasta ayakkabısının ayağını sıkıp sıkmadığını anlayamaz. Hasta his kaybı sonucu sıcak-soğuk gibi etkileri de yeterince algılayamadığı için ayağında ısı kaynaklı hasarı anlayamayabilir. Diyabet hastalarının her akşam hissizlik nedeniyle ayaklarında oluşabilecek yaralara karşı düzenli göz kontrolü yapması önerilmektedir.
‘SİGARA İÇİLMESİ DİYABETİK YARA RİSKİNİ ARTTIRIR’
Diyabetin ayaklar üzerinde olumsuz bir diğer etkisi ise damar hasarı ve buna bağlı kan akımında azalmadır. Bu azalmaya paralel yaraların iyileşmesi güçleşir. Burada önemli olan konu sorunun büyük damarlardan ziyade küçük damarları etkiliyor olmasıdır. Bu soruna periferik damar hastalığı da denilir ve özellikle sigara içen diyabet hastalarında daha yaygındır” diye konuştu.
‘DOĞRU AYAK BAKIMI HAYATİ ÖNEM TAŞIR’
Ayaklarımız gözümüzden en uzak uzuvlarımızdır. Bütün gün vücudumuzu taşıyıp, basınç altında ezilip ancak geç dönemde bize şikayetlerini bildirirler. Çok ihmal edilirler. Diğer organlarımıza gösterdiğimiz ilginin çok azını ayaklarımıza gösteririz.Hekimlerde muayene esnasında sıklıkla ayaklara bakmayı unuturlar. Eğer şeker hastası iseniz, yüksek kan şekeri hem ayakların sinirlerini bozarak, hemde damarlarını daraltarak ayakta his kusuru ve beslenme bozukluğuna neden olurlar. Bu ayakların savunmasızlığını daha da artırır. Kolayca ayak yarası oluşumu ve iltihaplanma ile yaranın büyümesi söz konusudur. Tedavisi hem zorlu hem de zaman alıcıdır.Sigara içimi de varsa, gangren gelişimi ile ayağın kaybı korkulan sondur. Diyabetik ayak gelişimi kaçınılmaz değildir. İlk koşul kan şeker ayarının sağlanması ve doğru uygulanan ayak bakımıdır. Hasta eğitimi, Önlemler ve doğru ayak bakımı uygulamaları hayati önem taşır.
DİYABETİK AYAĞIN ACI GERÇEKLERİ
Türkiye’de diyabetik ayağın acı gerçeklerinden de bahseden Tokaç, “Travmaya bağlı olmayan ayak kesim (ampütasyon) ameliyatlarının % 50 si diyabetlilere yapılmaktadır. Diyabetiklerin % 5-15 yaşamlarının bir evresinde ayaklarından ameliyat olurlar. Diyabetiklerde ayak damar hastalığı riski 4.5 kat,gangren gelişme riski 20-50 kat fazladır. Diyabetik ayak veya ampütasyon öyküsü olanlarda, ilk ampütasyon 1-3 yıl sonra % 40,3-5 yıl sonra % 55 olguda diğer ekstremitede de ampütasyona gidilmektedir. Yurdumuzda hala diyabetikler için özel ayakkabı üretimi ve ulaşılabilirliği yaygın değildir” dedi.
DİYABETİK AYAK GELİŞİMİ
Diyabetik ayak gelişimine yönelik bilgiler aktaran Tokaç, “Diyabetik ayak yarasının gelişiminde önemli 3 faktör vardır. Bunlardan en önemlisi; ayak sinirlerinin şeker hastalığına bağlı olarak hasarlanmasıdır. Böylece ağrı duyusunu kaybeden ayak,yaralanmalara daha açık hale gelir.Damar sertliğine bağlı olarak ayak beslenmesinde bozulma; kötü ayak bakımına bağlı olarak eklenen ‘’diyabetik ayak gelişimine ‘’yol açar” şeklinde konuştu.
‘DİYABETTE YANLIŞ TIRNAK KESİMİNE DİKKAT EDİN’
Alanya’nın tek Podologu Semra Tokaç diyabet hastalarının yapması gerekenleri açıkladı. Tokaç, “ Ayaklar her gün yıkanmalı ve kurulanmalıdır. Ayaklar her gün yıkanarak temizlendikten sonra parmak araları ovuşturma dan , mutlaka kurulanmalıdır. Ayaklar kuru ise yıkandıktan sonra nemlendirilmeli dir . Ayaklarda aşırı terleme var ise doktorunuzla görüşmelisiniz. Çıplak ayakla dolaşmak, ayak yarası gelişim riskini artırmaktadır. Evde bile olsanız kesinlikle çorapsız ve terliksiz dolaşmayınız. Tırnak kesiminin en rahat ve risk almadan yapılacağı zaman banyo sonrasıdır. Ayak tırnaklarınızı temiz bir tırnak makası ile düz biçimde kesin . Köşeleri derin asla almayın Sonrasında tırnak törpüsü ile törpüleyin. Yanlış tırnak kesimine bağlı gelişen diyabetik ayak yarası sıklıkla karşılaşılan bir tablodur. Ayaklarınızdaki nasırları almak için kesinlikle jilet ve bıçak gibi kesici bıçak gibi aletler kullanmayın Kimyasal maddeler sürmeyin. Konusunda uzman kişiler bunu sizin için yapacaktır.Nasır temizliği tek aşamada yapılmaması gerekir. Birkaç aşamada yapılabilir. Kirli kesici aletlerle yapılan nasır temizliği iltihaplı ayak yarasına neden olabilir.” dedi. Podolog Semra Tokaç,” Ayak bakımı ve ayak sağlığı ile ilgili bilgi almak isteyen hastalarımız bana www.alanyafootcare.com ve 0 533 727 95 57 nolu telefondan ulaşabilirler. Halkımızın sağlığı için her zaman en iyi hizmeti sunuyoruz” dedi. Kaynak: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Kitapları 8 Doç. Dr. Şevki Çetinkalp, Prof. Dr. Candeğer Yılmaz. ISBN: 978-975-483-922-77
